Kz Ru En

Қарқаралы ұлттық паркі

Qazaq Geography

НЕГІЗГІ АҚПАРАТ

Парк туралы

«Қарқаралы мемлекеттік ұлттық табиғи паркі» республикалық мемлекеттік мекемесі 1998 жылғы 1 желтоқсанда Қазақстан Республикасы Үкіметінің № 1212 қаулысымен құрылды.

Ұлттық табиғи парктің аумағы Республикалық маңызы бар табиғат қорғау және ғылыми мекеме мәртебесі бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың екінші санатына жатады, биологиялық және ландшафттық әртүрлілікті сақтауға, ерекше экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық құндылығы бар бірегей табиғи кешендер мен мемлекеттік табиғи-қорық қорының (МТҚҚ) объектілерін табиғатты қорғау, экологиялық-ағарту, ғылыми, туристік және рекреациялық мақсаттарда пайдалануға арналған.
Қарқаралы мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің жалпы ауданы қазіргі уақытта 112120 га-ны құрайды. Қарқаралы МҰТП Қарқаралы және Кент тау ормандарының бірегей табиғи кешендерін сақтау және қалпына келтіру мақсатында құрылған. ЕҚТА қорының объектілері: орман, геологиялық, гидрологиялық, геоморфологиялық, зоологиялық және ботаникалық объектілер болып табылады.

Қарқаралы МҰТП аумағы «Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы» Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес режимді сақтау үшін мынадай функционалдық аймақтар бөлінді:

қорық режимі аймағы - 29800га - 26,6%;

экологиялық тұрақтандыру аймағы 16123га – 14,4%;

туристік және рекреациялық қызмет аймағы - 21330 га – 19%;

шектеулі шаруашылық қызмет аймағы - 44867 га - 40,0%.

Бұдан басқа Қарқаралы МҰТП республикалық мемлекеттік мекемесін сыртқы жағымсыз әсерлерден ерекше қорғауды және қорғауды қамтамасыз ету мақсатында Қарағанды облысы әкімдігінің қаулысымен ұлттық парк шекарасының айналасында ені кемінде екі шақырым болатын жалпы ауданы 138917 га қорғау аймағы белгіленді.
Қарқаралы МҰТП 4 орманшылықтан тұрады:

Тау орманшылығы - 28300г;

Қарқаралы орманшылығы - 22311га;

Кент орманшылығы - 41397га;

Бақты орманшылығы - 20112ж.

Ұлттық паркке жалпы ауданы 45160 га болатын «Белдеутас» және «Бектауата» зоологиялық табиғи екі қорығын қорғау жүктелді.

Қарқаралы-Кент тау торабы бір-бірінен салыстырмалы түрде оқшауланған бес тау тобынан тұрады: Бұғылы, Шаңкөз, Матен, Айыртау және Кент. Қарқаралы таулары мен Кент алабы көрнекті ландшафттық асимметрияға ие: олардың солтүстік баурайы оңтүстік пен батысқа қарағанда тік келеді және бұлақтар мен өсімдіктерге бай. Олар бір-бірінен терең шатқалдармен, тау аралық аңғарлармен және қуыс ойпатты жазықтармен бөлінген тау жоталары мен шыңдар желісін құрайтын жоталар. Қарқаралы алқабы Тар кезең және Ақпет, Бұғылы және Айыр жоталары мен жекелеген Жирен сақал (1403м), Шаңкөз (1360), Бұғылы (1323), Көктөбе (1254) шыңдарынан және бірқатар биіктігі бойынша маңызды емес жоталардан тұрады.

Орналасқан жері

Қарағанды облысы. Қарқаралы ауданы.



49.25″ c.ш.. 75.25″ ш. б..

Географиясы

Қарқаралы-Кент тау торабы бір-бірінен салыстырмалы түрде оқшауланған бес тау тобынан тұрады: Бұғылы, Шаңкөз, Матен, Айыртау және Кент. Қарқаралы таулары мен Кент алабы көрнекті ландшафттық асимметрияға ие: олардың солтүстік баурайы оңтүстік пен батысқа қарағанда тік келеді және бұлақтар мен өсімдіктерге бай. Олар бір-бірінен терең шатқалдармен, тау аралық аңғарлармен және қуыс ойпатты жазықтармен бөлінген тау жоталары мен шыңдар желісін құрайтын жоталар. Қарқаралы алқабы Тар кезең және Ақпет, Бұғылы және Айыр жоталары мен жекелеген Комсомол шыңы (1403м), Шаңкөз (1360), Бұғылы (1323), Көктөбе (1254) шыңдарынан және бірқатар биіктігі бойынша маңызды емес жоталардан тұрады.
Аудан аумағы өзен аңғарларының, табиғи шалғындар мен көл бассейндерінің, сондай-ақ тегістелген ұсақ шоқылардың кең таралуымен сипатталады.

Флорасы

Қарқаралы МҰТП флорасында жабықтұқымды өсімдіктердің 800-ге жуық түрі бар. Бұл іргелес дала аймағына қарағанда үш есе көп. ҚМҰТП аумағында өсетін негізгі орман түзуші өсімдіктер - қарағай, қайың, көктерек, шоқ тал, бұталардан арша, ырғай, бүрген, бөріжидек, итмұрын, қарақат, таңқурай өседі, құлпынайдың бірнеше түрі, сондай-ақ саңырауқұлақтардың әртүрлі түрлері өседі.


ҚР Қызыл кітабына: Қарқаралы бөріқарақаты, тегіс шымтезек мүгі, қырғыз қайыңы, жіңішке көкнәр, көктем жанаргүлi енгізілді. Қарқаралы және Кент таулы-орман алқаптарының флорасында эндемикалық және бореалды өсімдіктердің көп саны бар. Сирек және жойылып бара жатқан өсімдік түрлеріне мыналар жатады: қарқаралы бидайығы, қарқаралы бөріқарақаты, жұқа көкнәр, бәрпі уқорғасыны, шатырша қысшылшөп, жасыл алмұртшөп, дөңгелек жапырақ алмұртшөп, жапырақты жебір, қазақстандық ақбасшөп, сібір тасжарған, көктемгі минуарция, ірігүл дарагүл, қызыл бетеге, дымлянковидная айдаршөбі, таспажапырақ күймесгүл, Фукса сүйсіні, шолпаншаш сүмбіл, көгілдір желайдар, кәдімгі қарғакөз, камчатка ұяшөбі, паллас үшқат, жат жерлік жыланбас, кәдімгі шәңкіш, Залесский бозы, ақ селеу, кәдімгі сарытұңғиық, ақ тұңғиық, Жапырақсыз орашық, кәдімгі еркек папоротник, тықыр жусан, жалаң мия, Жатық сфагнум, үшқалақты тобылғы, жатаған қызғалдақ, цмин песчаный, еркек усасыр, Қарқаралы салдыршөбі, құртқашаш, қалампыр, сүттіген, құртқашаш, ашық кестежусан, желайдар, орман желайдары, альпа цирцеясы, жарық шегіргүл, жатаған чина, азия ботакөзі, нәзік көкнәр және т.б.

Қарқаралы МҰТП аумағында омыртқалы жануарлардың 190 түрі бар: сүтқоректілердің 46 түрі; құстардың кемінде 120 түрі; бауырымен жорғалаушылардың 6 түрі; қосмекенділердің 2 түрі және балықтардың 15 түрі. Жәндіктер фаунасы нашар зерттелген және қазіргі уақытта оның түрлік құрамы туралы нақты мәліметтер жоқ.
Сүтқоректілер фаунасының негізін кеміргіштер құрайды - қызылұрт сарышұнақ, сұр суыр, байбақ суыры, дала тышқаны, үлкен қосаяқ, секіргіш қосаяқ, жетісу атжалманы, Эверсман атжалманы, кәдімгі аламан, полевка стрельцова, ондатра, дала алақоржыны, су тоқалтісі, қарапайым тышқан, тар бас сүйек тышқаны, орман тышқаны, үй тышқаны, кішкентай қаптесер.
Жыртқыштардан қасқыр, түлкі, қарсақ, борсық, сасықкүзен, ақ тышқан, ермин, сілеусін кездеседі. 1940 жылға дейін МҰТП аумағында аюлар кездесті. Ең ірі сүтқоректілер тұяқтыларға жатады: қабан, марал, сібір елігі, бұлан, арқар.

Ұлттық парктің аумағы қазақстандық таулы қой-арқардың мекендейтін орны болып табылады. Ұлттық саябақтағы арқардың жалпы саны 190 адамға бағаланады. Бұл түр Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген, мәртебесі 3-санат. «Құрып кету қаупі төнген жабайы фауна мен флора түрлерінің халықаралық саудасы туралы Конвенцияның» 2-қосымшасына енгізілген.
Кең таралған түрлердің ішінде барлық жерде сирек кездесетін жыртқыш құстар тобы ұсынылған - бүркіт, үкi, дала қыраны, қарақұс, бақалтақ қыран, дала күйкентайы, жыланшы қыран, ителгi. Тазтырна өзендердің батпақты тасуына ұя салады.

ҚР Қызыл кітабына енгізілген жануарлардың ішінде ұлттық парк аумағында: арқар, сабаншы, тазтырна, ақбас тырна, қара дегелек, бұйра бiрқазан, сыбырлақ аққу, сұңқылдақ аққуу, бүркіт, қарақұс, дала қыраны, үкі, бақалтақ қыран, сұңқар-ителгі, қолаңтөс, дала сұр жыланы, шәукілдек тіршілік етеді.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 18 қарашадағы №1212 «Республикалық және халықаралық маңызы бар мемлекеттік табиғи-қорық қорының геологиялық, геоморфологиялық және гидрологиялық объектілерінің тізбесі» қаулысына сәйкес ҚМҰТП-ға мынадай объектілері енгізілді:

Геологиялық

  • Ақ-аю таулары (Аюшат) Кендірлі көлінің солтүстік-батысында орналасқан гранитті тау. Шыңында жеке тұрған шыңы бар, жасыл Кендірлі алқабының арасында кішкентай конус тәрізді тас төбелері бар. Тау атауын бір кездері оның беткейлерінде өмір сүрген аюлар берген.
  • Бугули тауы, теңіз деңгейінен 1100 м биіктікке дейінгі биік төбелер қайың мен көктерек тоғайлары мен итмұрын бұталарымен жабылған.
  • Жирен-сақал тауы, Қарқаралы таулы-орман алқабындағы ең биік нүкте-граниттен 1403 м бүктелген және үш шыңы бар.
  • Көктөбе тауы, биіктігі 1254 м конус тәрізді тау, панорамалық көріністе Килиманджаро жанартауына ұқсас.
  • Тар-кезен тауы, Кендара алқабынан Қарқаралы қаласы орналасқан алқапты кесіп өтетін аласа тау жотасы.
  • Биіктігі 1200 м Шаңкөз тауы сөнген кратер сияқты жанартау.
  • Қалмақ білігі, тастардан ұзын тізбек түрінде салынған жасанды құрылым, Қарқаралы қаласының шетінен өтіп, орманның тереңіне кетеді.

Геоморфологиялық
  • «Үш үңгір» үңгірі ауданы - 1 га болатын үш бөлімнен тұратын үңгір мәдени-ағартушылық маңызға ие.
  • «Үлкен палата» тас үнгірі мәдени-ағартушылық мәнді білдіреді. Шағын үңгір мәдени-ағартушылық маңызға ие, қала құрылған күннен бастап туристер баратын орындардың бірі.

Гидрогеологиялық
  • Сфагнум батпағы учаскесі, Қарқаралы қаласының солтүстік-батыс бөлігінде орналасқан 0,3 га шағын учаске, Қызыл кітапқа енгізілген өсімдіктердің өсуіне қызығушылық тудырады – тегіс сфагнум. Бұл осы өсімдік өсетін Қазақстандағы оңтүстік жақтағы өсу нүктесі.
Ұлттық парктың аумағында Қызыл-Кенш сарайы - археологиялық ескерткіш (кент орманшылығы) және орманшы үйі – 1914 жылы салынған Комиссаровка шатқалындағы орманшы үйі (Қарқаралы орманшылығы) сияқты тарихи – мәдени мұра объектілері орналасқан. Кентте 30 гектар аумақта ерте қола дәуіріндегі Беғазы – Дәндібай мәдениетінің тұрғын үйлерінің қалдықтары сақталған. Бұл Орталық Қазақстандағы осы дәуірдегі ең ірі елді мекен. Бұл мәдениеттің халқы Қазақстанның, Батыс Сібірдің орманды дала аймағының және дала Алтайдың кең кеңістігін алып жатты.


Бұдан басқа осы қаулыға сәйкес «Республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар санатына жатқызылған ерекше экологиялық, ғылыми, мәдени және өзге де құндылығы бар жер қойнауы учаскелерінің тізбесіне» МҰТП жер қойнауының мынадай учаскелері енгізілді: «Жирен сақал» тауы, «Үш үңгір» үңгірі, «Қалмақ білігі» жасанды құрылысы, «Үлкен палата» тас үңгірі, «Тас ертегі» көлі, «Шайтанкөл» көлі, сфагнум батпақ учаскесі.

«Шайтанкөл» көлі. Жалпы ауданы-0,4 га.

Теңіз деңгейінен 1200 м биіктікте бірегей гидро-геологиялық түзілім.

«Тас ертегі» көлі. Жалпы ауданы - 0,14 га
Теңіз деңгейінен 1200 м биіктікте бірегей гидро-геологиялық түзілім.

Қарқаралы МҰТП-ның штаттық кестесінде төрт бөлім қарастырылған:
  • табиғи объектілер мен кешендерді қорғау және өсімін молайту бөлімі,
  • ғылым және мониторинг бөлімі,
  • туризм, рекреация және экологиялық білім бөлімі,
  • қаржы және ұйымдастыру жұмысы бөлімі. Жалпы штат саны - 121 адам.

Парк аумағын күзетуді 75 мемлекеттік инспектор мен 15 орман шеберлерінің күшімен жер үсті патрульдеу (жаяу, атпен және автомобильмен айналып өту) және «Қазавиаорманқорғау» аумағын авиапатрульдеу жолымен жүзеге асырады. Бір мемлекеттік инспекторға орта есеппен 1200 гектарға дейін қорғалатын аумақ келеді.

Парктің ішкі режимін сақтауды қамтамасыз ету мақсатында МҰТП неғұрлым көп баратын учаскелерінде 5 бақылау-өткізу пункті жұмыс істейді. Құқық қорғау органдарымен бірлесіп табиғат қорғау заңнамасын бұзушылықтардың алдын алу және алдын алу бойынша іс-шаралар жүйелі түрде жүргізілуде.

Парк жыл сайын:
  • құқық қорғау және табиғат қорғау ұйымдарымен жедел жұмыс жоспарын;
  • Қарқаралы ауданының әкімімен келісілген ТЖ және ӨСБ-40 бөлімімен бірлесіп өртке қарсы іс-шаралар жоспарын әзірлейді және орындайды. Жыл сайын өрт қауіпті маусым басталар алдында командалық-штабтық жаттығулар өткізіледі.


Паркте жыл бойы жұмыс істейтін 3 өрт сөндіру станциясы жұмыс істейді. ОӨС-тің өрт сөндіру автоцистерналарымен, радиобайланыс және өрт сөндіру құралдарымен жабдықталуы 98%-ды құрайды.

Жыл сайын өртке қарсы іс-шара өткізіледі, минералданған жолақтарды орнату– 9км, минералданған жолақтарды күту - 1957 км, өрт қауіпті маусым басталар алдында 120 га көлемінде шөпті бақыланатын күйдіру жүргізіледі.

Орталық және жергілікті БАҚ-та ормандарды қорғау мәселелері бойынша мақалалар жүйелі түрде жарияланады.
Ормандарды молықтыру орман дақылдарын отырғызу тәсілімен отырғызу, сондай-ақ ормандардың табиғи жаңаруы үшін қолайлы жағдайлар жасау жолымен жүргізіледі. Жыл сайын өткен жылдардағы өрттерге 13 га қарапайым қарағай көшеттері отырғызылады. Ормандарды молықтыру жөніндегі іс-шараларды қамтамасыз ету үшін аумақта отырғызылатын материалдың қажетті мөлшерімен 1 тұрақты питомник және 1 уақытша көшеттік жұмыс істейді, онда жыл сайын 341 мың данаға дейін стандартты материал өсіріледі. Жыл сайынғы түгендеу нәтижелері бойынша орман дақылдарын отырғызу бойынша орташа өмір сүру деңгейі – 75%-ды құрайды.

Жануарлардың индикаторлық түрлерінің саны жыл сайынғы есепке алу қорытындылары бойынша айқындалады. Есепке алу нәтижелері бойынша жануарлар саны жыл сайын артып келеді. Оның ішінде ҚР Қызыл кітабына енгізілген түрлері бойынша: арқар, бүркіт, қара дегелек, үкі, бақалтақ қыран, өсім 5% және жануарлардың 22 түрі бойынша өсім 6%-ды құрады.

Ғылыми-зерттеу қызметі табиғи кешендер мен табиғи-қорық қорының объектілерін зерделеу бойынша стационарлық жүйелі байқауларды ұйымдастыру, табиғат шежіресін жүргізуді қоса алғанда, табиғи процестерге мониторинг жүргізу, сондай-ақ биологиялық әртүрлілікті сақтаудың, экологиялық жүйелер мен табиғи-қорық қорының объектілерін қалпына келтірудің ғылыми негіздері мен әдістерін әзірлеу арқылы жүзеге асырылады.

Ботаникалық, зоологиялық, орнитологиялық, энтомологиялық және өлкетану залдарымен ұсынылған өзінің кітапхана қоры, табиғат мұражайы бар. Экспонаттардың жалпы саны 210 түрді құрайды, оның ішінде жануарлар – 16 түр, құстар – 55 түр, 7 балық түрі, 47 минерал. Гербарий өсімдіктерінің 100-ден астам түрі әкімшілік ғимаратта сақталады.


Фаунасы

Қарқаралы МҰТП аумағында сүтқоректілердің 46 түрі, құстардың 234 түрі, бауырымен жорғалаушылардың 6 түрі, қосмекенділердің 2 түрі және балықтардың 15 түрі бар. Омыртқасыз жануарлар фаунасы нашар зерттелген және қазіргі уақытта оның түрлік құрамы туралы нақты мәліметтер жоқ. ҚР Қызыл кітабына енгізілген жануарлардың ішінде ұлттық парк аумағында арқар, қара дегелек, бүркіт, үкі, бақалтақ қыран, дала сұр жыланы, шәукілдек мекендейді. Сүтқоректілер фаунасының негізін кеміргіштер құрайды - қызылұрт сарышұнақ, сұр суыр, байбақ суыры, дала тышқаны, үлкен қосаяқ, секіргіш қосаяқ, жетісу атжалманы, Эверсман атжалманы, кәдімгі аламан, стрельцов соқыртышқаны, ондатра, дала алақоржыны, су тоқалтісі, қарапайым тышқан, тар бас сүйек тышқаны, орман тышқаны, үй тышқаны, кішкентай қаптесер. Жыртқыштардан қасқыр, түлкі, қарсақ, борсық, ақшыл сасықкүзен, ақ тышқан, аққұлақ, сабыншы, сілеусін кездеседі. 1940 жылға дейін ҚМҰТП аумағында аюлар кездесті. Ең ірі сүтқоректілер тұяқтыларға жатады: қабан, марал, сібір елігі, бұлан, арқар. Сондай-ақ, ұлттық парктың аумағында жәндіктермен қоректенетін, жарғанаттар мен қоянтәрізділер өкілдері мекендейді. Құстардың көпшілігі ұшатын құстар, бірақ ұя салатын құстар да өте көп.

Ұлттық парктің аумағы қазақстандық таулы қой-арқардың мекендейтін орны болып табылады. Бұл түр Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген, мәртебесі 3-санат. «Құрып кету қаупі төнген жабайы фауна мен флора түрлерінің халықаралық саудасы туралы Конвенцияның» 2-қосымшасына енгізілген.

Кең таралған түрлердің ішінде барлық жерде сирек кездесетін жыртқыш құстар тобы ұсынылған - бүркіт, үкi, дала қыраны, қарақұс, бақалтақ қыран, дала күйкентайы, жыланшы қыран, ителгi. Тазтырна өзендердің батпақты тасуына ұя салады.
ҚР Қызыл кітабына енгізілген жануарлардың ішінде ұлттық парк аумағында: арқар, сабаншы, тазтырна, ақбас тырна, қара дегелек, бұйра бiрқазан, сыбырлақ аққу, сұңқылдақ аққу, бүркіт, қарақұс, дала қыраны, үкі, бақалтақ қыран, сұңқар-ителгі, қолаңтөс, дала сұр жыланы, шәукілдек тіршілік етеді.

​Климаты

Қарастырылып отырған аумақтағы климат, жалпы алғанда, бүкіл ұсақ шоқылардағы сияқты, күрт континенталды, антициклондық ауа-райы режимі бар, ол қыс мезгілінің ауырлығымен, жаздың салқынымен, тәуліктік және жылдық температураның айтарлықтай ауытқуымен, құрғақшылықтың, жыл ішінде құрғақ желдің және бұлтты күндердің жиі қайталануымен сипатталады.

-2 °С
-12...-15 °С
298 mm
+18...20 °С
1,7 m/s

Туризм

Туристік, рекреациялық және экологиялық-ағарту қызметі


Қарқаралы МҰТП туризм, рекреация және экологиялық ағарту бөлімінде мынадай жұмыс жоспарлары бар:

Қарқаралы МҰТП жалпы жұмыс жоспарына кіретін жылдық жұмыс жоспарын орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті бекітті;

Бөлімнің кезең-кезеңмен жұмыс жоспары бөлімшелердің туристік және рекреациялық қызметті дамыту жөніндегі іс-шараларды орындауын апта сайын бақылауды қамтамасыз етеді. Қарқаралы МҰТП-да екі жаққа жалпы ұзындығы 70.4 км болатын 4 туристік соқпақ (маршрут) бар. Барлығына бекітілген төлқұжаттар бар.
Жыл сайын Қарқаралы МҰТП аумағына туристік және рекреациялық мақсатта 35-40 мың адам келеді.

Ұлттық парк аумағына негізгі келушілер Қарағанды облысының тұрғындары, ішінара Қазақстанның басқа облыстарының тұрғындары болып табылады.
Парк аумағында 5 уақытша бақылау өткізу пункті жұмыс істейді, МҰТП келушілерін есепке алу журналдары жүргізіледі, онда ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды пайдаланғаны үшін төлемдер алынады.

Қарқаралы мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің шекарасында демалыс үйлері мен балалар лагерлерінің объектілері бар 20 бөгде жер пайдаланушылар бар, олардың бір бөлігі жыл бойы пайдаланылады, қалғандары жазғы кезеңде пайдаланылады.

Дамудың бас жоспарына сәйкес жалпы ауданы - 55,44 га болатын 11 ұзақ мерзімді лоттар бөлінді. Оның ішінде қазіргі уақытта 4 лот жұмыс істейді, жалпы ауданы - 9,44 га. Қысқа мерзімді пайдалануға 19 учаске бөлінді, жалпы ауданы - 87,7 га. Оның ішінде 13 учаске жұмыс істейді, жалпы ауданы - 10,62 га.

Парк аумағында 20 үшінші тарап жер пайдаланушылары бар, олардың көпшілігі рекреация және туризм қызметтерін көрсетеді және ЕҚТА пайдаланғаны үшін РБ-ға төлемдер жасайды. Бұл аударымдардың сомасы РБ-дағы ауданның барлық салықтары мен төлемдерінің шамамен 25-30%-ды құрайды.
Туристік қызмет жөніндегі іс-шараның жедел жоспарына сәйкес туристік маршруттар мен тұрақтарды абаттандыру жүргізілуде.

Сондай-ақ туризмді дамыту және жергілікті қоғамдастықтарды тарту мақсатында кент орманшылығының Қасым Аманжолов және Қызыл Кенш кенттерінде «Қарқаралы» ҮЕҰ-мен бірлесіп 3 қонақ үй құрылды.
Экологиялық білім беру шеңберінде жыл сайын акциялар, еңбек десанттары, конкурстар, слеттер, экскурсиялар өткізіледі.

Үш қалалық мектептермен «Мектеп орманшылығын» ұйымдастыру туралы шарттарға қол қойылды. Көктем мезгілінде жыл сайын «Парктар шеруі» акцияларын өткізу дәстүрге айналды. ҚМҰТП аумағында орналасқан демалыс аймақтарында табиғатты қорғау тақырыптары бойынша әңгімелер мен дәрістер өткізіледі. Экологиялық-ағарту мақсатында МҰТП базасында Е. А. Бөкетов атындағы ҚарМУ биология-география факультетінің, ҚарМТУ, агротехникалық университетінің және Л. Гумилев атындағы Еуразия университетінің студенттері оқу практикасынан өтеді.

Жыл сайын «Парктар маршы» акциясы өткізіледі. Акцияның мақсаты - бірегей табиғи кешендер мен нысандарды сақтау, ұлттық саябақтар мен қорықтардың беделін көтеру, оларға нақты көмек көрсету мәселелеріне жұртшылықтың назарын аудару.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарға қатысты оң қоғамдық пікір қалыптастыру, халықтың экологиялық мәдениетінің деңгейін арттыру, сондай-ақ оның экологиялық білімін, тәрбиесі мен ағартушылығын ұйымдастыру-саябақтар шеруін ұйымдастырушылар алдына қоятын негізгі міндеттер.

Акция аясында БАҚ-та мақалалар жарияланады, теледидар арқылы сөз сөйлеулер өткізіледі, парақшалар шығарылады, брифингтер өткізіледі.

Көрнекті орындары

Ұлттық парктың аумағында Қызыл-Кенш сарайы - археологиялық ескерткіш (кент орманшылығы) және орманшы үйі – 1914 жылы салынған Комиссаровка шатқалындағы орманшы үйі (Қарқаралы орманшылығы) сияқты тарихи – мәдени мұра объектілері орналасқан. Кентте 30 гектар аумақта ерте қола дәуіріндегі Беғазы – Дәндібай мәдениетінің тұрғын үйлерінің қалдықтары сақталған. Бұл Орталық Қазақстандағы осы дәуірдегі ең ірі елді мекен. Бұл мәдениеттің халқы Қазақстанның, Батыс Сібірдің орманды дала аймағының және дала Алтайдың кең кеңістігін алып жатты.
Бұдан басқа осы қаулыға сәйкес «Республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар санатына жатқызылған ерекше экологиялық, ғылыми, мәдени және өзге де құндылығы бар жер қойнауы учаскелерінің тізбесіне» ҚМҰТП жер қойнауының мынадай учаскелері енгізілген: «Жирен сақал» тауы, «Үш үңгір» үңгірі, «Қалмақ білігі» жасанды құрылысы, «Үлкен палата» тас үңгірі, «Тас ертегі» көлі, «Шайтанкөл» көлі, сфагнум батпақ учаскесі.

Байланыс

Жалпы мәселелер
info@q-g.kz

8 (7172) 999 336 (ішкі 1014)

8 (7172) 999 336 (ішкі 1054)

Экспедиция, іс-шаралар
БАҚ байланыс
Z10G9D2 Қазақстан, Астана Абай даңғылы 22
Бізге жазыңыз