Бұйратау ұлттық паркі

География

«Бұйратау» МҰТП аумағы республикалық маңызы бар табиғатты қорғау және ғылыми мекеме мәртебесі бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың екінші санатына жатып, биологиялық және ландшафттық әртүрлілікті сақтауға, ерекше экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық құндылығы бар бірегей табиғи кешендер мен мемлекеттік табиғи-қорық қорының объектілерін табиғатты қорғау, экологиялық-ағарту, ғылыми, туристік және рекреациялық мақсаттарда пайдалануға арналған.
ЕҚТА қорының объектілері: орман, геологиялық, гидрогеологиялық, геоморфологиялық, зоологиялық және ботаникалық объектілер болып табылады.
«Бұйратау» МҰТП» РММ құрамына жергілікті маңызы бар өңірлік табиғи парк, Республикалық маңызы бар Белодымов және Ерейментау мемлекеттік табиғи қорықтарының аумақтары және жергілікті маңызы бар «Соколиные горы» зоологиялық қорығы кірді.
Саябақ Теміртау және Ерейментау орман шаруашылығы мекемелерінің қор жерлерінде және мемлекеттік орман қоры жерлерінде құрылған және Ақмола облысы Ерейментау ауданы мен Қарағанды облысы Осакаров ауданының аумағында орналасқан, екі филиалдан тұрады - «Ерейментау» (60814 га) және «Белодымовский» (28154 га). Ұлттық парктың жалпы ауданы 88 968 га құрайды. Парк айналасында 88 064 га аумақты қорғау аймағы құрылды. Орталық кеңсе Қарағанды облысының Жастар кентінде орналасқан.

​Флорасы

2012-2022 жылдардағы ботаникалық экспедициялардың қорытындысы бойынша «Бұйратау» ұлттық табиғи паркінің флорасы бүгінгі күні 610 түрден тұрады.
Оның ішінде «Бұйратау» МҰТП Қызыл-кітап өсімдіктерінің 10 түрі мынадай түрде ұсынылған: жабысқақ қандыағаш, қырғыз қайыңы, едiл жанаргүлi, түктi жанаргүл, ашық құндызшөп, жатаған қызғалдақ, кәдiмгi қарғакөз, ақ селеу, көктем жанаргүлi және сарғылт құндызшөп.

Туризм

«Бұйратау» МҰТП РММ аумағында «Белодымовск» филиалында ауданы бойынша Орталық Қазақстандағы ең үлкен қоршау бар - Қарағанды облысының аумағындағы 400 га-да орналасқан, онда маралдар (асыл бұғылар) мекендейді.
Қоршаудың бүкіл тарихында 291-ден астам асыл бұғы табиғи тіршілік ету ортасына шығарылды.
Әжібай көлі - «Бұйратау» ұлттық паркі аумағындағы ең ірі көл. Су тұзды, жағалаулары құмды-тасты, қамыспен жабылған. Оның суларынан күміс мөңкені, тұқыны және сазанды кездестіруге болады. Спорттық және әуесқой балық аулауға рұқсат етілген.
Бозайғыр көлінде барылдауықтарды, бізқұйрық үйректерді, сұр қаздарды, сұңқылдақ аққуды, қызғыштарды және орнитофаунаның басқа өкілдерін кездестіруге болады.
Сонымен қатар мемлекеттік қорық аймағында биіктігі 950-1000 метрге жететін ең биік таулар: «Күншалған» және «Ақдым» орналасқан.
«Бұйратау» МҰТП аумағында, Қазақстанның басқа да ерекше қорғалатын табиғи аумақтары сияқты, экологиялық туризмді жүргізуге болады, бұл экологиялық туризмнің ғылыми және танымдық түрлерін дамытуға бағытталған көптеген міндеттерді шешуге мүмкіндік береді. Осы мақсатта саябақ «Жаушоқы», «Жаушоқы 2», «Қарағайлы», «Жүз бұлақ өлкесі», «Белодымовский» атты 5 қолданыстағы туристік маршрутты дербес әзірледі. «Жаушоқы», «Жаушоқы 2», «Қарағайлы» маршруттары «Сұңқар таулары» учаскесінде, «Ерейментау» филиалының Алғабас ауылының маңындағы «Жүз бұлақ өлкесі» атты маршруты жұмыс істейді.
Ауданы 4885 га «Соколиные горы» учаскесі Астана қаласынан шығысқа қарай Ерейментау ауданында, «Ерейментау» МҰТП «Бұйратау» филиалының аумағында, гранитті жартастар мен ормандардың арасында орналасқан. Сайттың флорасы мен фаунасы өте бай және алуан түрлі. Мұнда қайың-көктерек шоқтары, қара балдырдың реликті тоғайлары, құс шие, долана, қара қарақат, орман жылқысы, итмұрын және т. б. өседі.
Көбінесе еліктермен, қояндар, түлкі, сасықкүзен, жыртқыш қасқырлар жиі кездесіп тұрады. Сұр және ақ кекілік, құрлар. Таулардың шыңдарында - бүркіт, сұңқар және т. б. кездеседі.
«Соколиные горы» учаскесінің басты көрікті жерлерінің бірі Әулие бұлақ бұлағы болып табылады, бұлақ суы жартастар арасында итмұрын мен арша бұталарымен жабылған қайың кесектерімен араласқан қарағай орманы арқылы өтеді. Бұлақтың жағалаулары тік көтерілулермен тасты болып келеді.
Бұлақтан 800 метр қашықтықта оңтүстік-шығыс бағытта Жаушоқы тауы орналасқан. Таудың биіктігі теңіз деңгейінен 450 метр биіктікте.
Аумақта барлығы 16-ға дейін тау жоталары бар. Таулар, ең алдымен, әртүрлі табиғи факторлардың әсерінен қызықты көрініске ие болуымен тартымды.
Сұңқарлы таулары, ең алдымен, әртүрлі табиғи факторлардың әсерінен (температура, жел, жаңбыр және т.б.) ертегідегідей көз тартартуымен жәнее нақты емес көріністі қабылдауымен қызықтырады. Таулардың біреуі - қатал жауынгердің жүзі, екіншісі - үлкен саңырауқұлақ, үшіншісі - таңқаларлық жануар және т.б. кейіптерге енеді. Бес кішкентай, кішкентай шоқыларды халық бес апалы-сіңлілі деп атады. Бұл тауларда ерекше назар аударарлық жайт бар – кішкентай сарқырама – биіктігі үш метрден асатын мөлдір су, қайнайды, қайнайды, көбіктенеді, салқын және ерекше балғындыққа ие, гүлдер мен шөптердің хош иістеріне тығыз араласқан.
Маршруттардың бірінде қола дәуірінің жерленген жерлері мен ескерткіштері - Қос батыр түркі кезеңінің археологиялық культтік ескерткіші орналасқан, ол орыс тіліне аударғанда «Два батыра» дегенді білдіреді.
Мәдени-танымдық тұрғыдан туристер үшін Құмай археологиялық-этнографиялық кешені үлкен қызығушылық тудырады. Ежелгі қоныстар, қорымдар, ғибадат және астрономиялық құрылыстар, қыстаулардың қалдықтары, бірегей түркі тас мүсіндері тарихи контексте Мәдени мұра үлгілерін қайта құру Қазақстан халқының дәстүрлі мәдениетін жандандыруға және көзбен байланыстыруға мүмкіндік береді.
Ұлттық парк аумағымен шектесетін бірқатар ауылдарда Қарағайлы, Балықты, Алғабас ауылдарында жайлы қонақ үйлер ұйымдастырылды. Туристерге тамақтану қызметтері, қонақ үйлердегі барлық ыңғайлылықтармен тұру және гид-гидтің сүйемелдеуі ұсынылуы мүмкін.