Алакөл мемлекеттік табиғи қорығы

Алакөл мемлекеттік табиғи қорығы Қазақстанның Шығыс Қазақстан облысы Үржар ауданы мен Алматы облысы Алакөл ауданының аумағында орналасқан. Оның жалпы ауданы – 28,423 мың га.

Қорық 1998 жылы, 5 сәуірде құрылған. Оның құрамына Алакөл көлдерінің сулы-батпақты жерлері, Шұбартүбек және Аралтөбе аралдары, Сасықкөл су айдыны кіреді.

Алакөл мемлекеттік табиғи қорығының климаты, бедері және жалпы мәліметтері

Ақбас үйрек, қызғылт және бұйра бірқазандар, дуадақ, жек дуадақ, мойнақ сияқты жойылып бара жатқан және сирек кездесетін тау, шөл және суда жүзетін құстарды өз көзіңмен көруге мүмкіндік беретін орнитологиялық турлар ерекше қызығушылық тудырады.

Алакөл қорығының аумағында күрт континентті климат басым, қысында қар аз жауады және жазы құрғақ. Жыл бойына ауа массаларының үш негізгі түрі ауысып тұрады: тропикалық, полярлық, арктикалық. Қорғалатын жерлерде қар жамылғысының биіктігі орта есеппен 15 см-ге жетеді, қысы қарлы болғанда бұл мән 100-130 см-ге дейін артады.

Қорық аумағында теңіз деңгейінен 347 метр биіктікте Алакөл көлі орналасқан. Оның құрамы теңіз тәріздес, өйткені оның құрамында натрий сульфаты-хлориді бар. Көл жағалаулары қара емдік малта тастардың шоғыры.

Алакөл мемлекеттік табиғи қорығының флорасы мен фаунасы

Жергілікті флораның өсімдіктері 270 түрлі, олардың ішінде: түрліаяқ бөріқарақат, қайықша томағашөп, ақсары жуантамыр, қос тұмсықты таспа, сүттіген, Трансильвания шағырбидайы, дала қырықбуыны, ақ тұңғиық, қош иісті алабота, кәдімгі құлмақ, көп бұтақты жыңғыл, егеушөп, балдыршөп, мүйізжапырақ, қияқ, күміс-қабыршақты келтебас, ақшоқан, ұқсас түйнекөлең, қара өлеңшөп, аил қоға, оңтүстік қамыс және басқалар.

Алакөл қорығының фаунасында сүтқоректілердің 63 түрі, құстардың 269 түрі, балықтардың 22 түрі, бауырымен жорғалаушылардың 24 түрі, қосмекенділердің 2 түрі және жәндіктердің 1000-ға жуық түрі бар.

118 ұя салатын және 148 жыл құстарының түрлері бар жергілікті құстар әлемі алуан түрлі және бай. Ең көп тарағандары: жолторғай, сұлыкеш (жартас, кәдімгі, тау), шөл құнақ, сайрақ, жаурауық, құнақ, шымшық, шонайнақ, кәдімгі құралай, шөл құнақ, сауысқан, айқабақ, сарықас, шөл тасшымшығы, қызылқұйрық, дала құладыны, қарақұс, қыран, лашын және басқалар.

Сирек кездесетін және қорғалатын түрлерге үкі, мойнақ, қара бас өгізшағала, безгелдек, жек дуадақ, дуадақ, ақбас тырна, сұр тырна, жылан жегіш бүркіт, ақ құйрықты субүркіт, ақбас үйрек, сұңқылдақ аққу, қара дегелек, бұйра бірқазан жатады.
Сүтқоректілердің типтік өкілдері – атжалман, қосаяқ, қарақас, сарышұнақ сияқты кеміргіштер. Сонымен қатар қорғалатын аумақта қабан, түлкі, елік, қасқыр, күзен, кәмшат, борсық, ақкіс, аққұлақты көре аласыз.

Жергілікті су айдындарында ақ алабұға, сазан, өзен және көл шармайын, бір түсті салпыерін, талма балық, білеубалық, өзен абботинасы, амур шабағы, бозша мөңке, ақтабан, қабыршақсыз көкбас, Балқаш шармайы және басқалары бар.