Ақсу-Жабағылы мемлекеттік қорығы

Ақсу-Жабағылы қорығы 1927 жылы құрылған, Қорықтың аймағы Талас Алатауының таулы аймағында орналасқан. Аумағы шамамен 75 мың га құрайды, оның ішінде 10377 га – орман, 3830 га – шалғындар және 116 га – су қоймалары.

Қорықтың жазық бөлігінде бірнеше өзен ағып өтеді – Ақсу, Жабағылы, Ирісу, Балдабрек және Бала-Балдабрек. Өзендер шатқалдарды құрайды, ең тереңі 500 м. Жер бедерінің биіктігі теңіз деңгейінен 1100-ден 4100 м-ге дейін. Өзендерден басқа Ақсу-Жабағылы қорығының аумағында 19 мұздықтар мен 8 шағын көл орналасқан.
Топырақ тік белдеулі: альпі белдеуінде (Теңіз деңгейінен 3000-4000 м биіктікте) топырақтар фрагментті түрде кездеседі, субальпілік (2000— 3000 м) қара түсті субальпілік топырақтар кең таралған, орманды шалғындарда (1200-2000 м) — қоңыр, тау бөктерінде (1200 м – ден төмен) – біртіндеп типтік сұр топыраққа айналатын сұр-қоңыр.

Ақсу-Жабағылы қорығы таулы аймақта орналасқан, сондықтан оған континенттік климаттық жағдайлар тән. Орташа жылдық температура шамамен 6,7° С; қаңтардың орташа температурасы – 4,9° С, шілде 21,6° С. Аязсыз кезең шамамен 119 күн; қар жамылғысы 120-150 күнге созылады; жылдық жауын-шашын мөлшері 560 мм.

Өсімдік жамылғысында өсімдіктердің 10 түрі кездеседі. Ең көп таралған таулы қылқан жапырақты ормандар, тастар мен шөгінділердің өсімдіктері.
Флорада жеміс ағаштарының 23-тен астам түрі бар: алмұрт, алма ағашы, шетен, қожақат, ырғай, долана, өрік және т.б. Ақсу-Жабағылы қорығында сәндік өсімдіктер де өседі: қызғалдақ, құртқашаш, шырыш, запырангүл, шөмішгүл, жарықгүл, итмұрын (10 түрі) және т.б.
Фаунада сүтқоректілердің 42 түрі анықталған. Құстар әлемін зерттеулерден кейін құстардың 235 түрі белгілі болды. Қорық аумағында бауырымен жорғалаушылар аз - тек 9 түрі және қосмекенділердің 2 түрі кездеседі. Ең көп көзге түсетіндер – сібір тау ешкісі, арқар, елік, қар барысы, марал, тарғыл мысық, ақкіс, түлкі, борсық. Құстардың ішінде кекілік, ұлар, сұр шіл, дыркептер, бөдене және т.б.тіршілік етеді.